Help Dogger weer lopen

Waarom dit project? 

Gewrichtsslijtage (artrose) is de meest voorkomende oorzaak van gewrichtsproblemen bij honden wereldwijd. Deze progressieve ziekte uit zich door functieverlies van het aangetaste gewricht, pijn en een verminderde kwaliteit van het leven. De prevalentie van artrose in honden varieert (6.6 tot 20%) en neemt sterk toe naarmate de hond ouder wordt; tot 80% van de honden ouder dan 8 jaar hebben tekenen van artrose. Naast ouderdom zijn andere risico factoren voor artrose een genetische predispositie, obesitas en sterilisatie/castratie.

Op dit moment is er geen genezing voor artrose. De therapie is symptomatisch, waarbij pijnstilling, fysiotherapie en een gezond gewicht de belangrijkste pijlers zijn. In laat stadium artrose, waarbij pijnstilling onvoldoende effect heeft, zijn het vastzetten van het gewricht (arthrodese), een knieprothese, of amputatie van de aangedane poot de laatste mogelijkheden. In dieren waarbij meerdere ledematen zijn aangedaan, is amputatie geen optie. En omdat op dit moment knieprotheses bij honden gepaard gaan met veel complicaties en hoge kosten,zal uiteindelijk worden gekozen voor euthanasie. Er is dus een urgente behoefte aan alternatieve therapieën voor terminale artrose.

In de humane geneeskunde wordt op dit moment een nieuwe therapie voor terminale artrose toegepast met veelbelovende resultaten: gewrichtsdistractie. Bij gewrichtsdistractie worden de benige delen van het gewricht gedurende een periode van 6-8 weken uit elkaar getrokken met behulp van een extern gefixeerd frame. Bij humane patiënten wordt 5 jaar na deze behandeling nog steeds klinische verbetering gerapporteerd.  

Uit preklinisch onderzoek blijkt dat gewrichtsdistractie bij proefhonden een positief effect heeft op het herstel van het kraakbeen en het functioneren van het gewricht bij experimenteel geïnduceerde artrose.

Dit project richt zich op de klinische toepasbaarheid van kniegewrichtsdistractie in de hond als patiënt lijdend aan terminale artrose.

In de humane geneeskunde wordt gewrichtsdistractie op dit moment toegepast voor meerdere gewrichten; bijvoorbeeld de knie, de enkel en de duim. In preklinische experimenten is gewrichtsdistractie toegepast in het kniegewricht van honden met artrose; echter is deze behandeling nog niet toegepast in de veterinaire kliniek.

Wat willen wij bereiken? 

Het hoofddoel van dit project is om te kijken of kniegewrichtsdistractie bij de hond als patiënt een haalbare, acceptabele therapie is voor zowel de patiënt als de patiënt-eigenaar.

Om dit te bereiken willen we middels dit project graag gewrichtsdistractie als therapie voor gewrichtsslijtage in de knie toepassen bij een kleine groep patiënten van de universiteitskliniek voor gezelschapsdieren. Het zal hierbij om patiënten gaan waarvoor geen alternatieve therapie beschikbaar is.

Het doel van deze eerste klinische studie is om te evalueren of het therapie protocol zoals dit nu in preklinische en humane klinische studies wordt gebruikt toepasbaar is bij de hond als patiënt. Als blijkt dat het voor zowel de patiënt als de patiënt eigenaar een acceptabele therapie is, zullen we de therapie verder uitwerken. Dit houdt in de eerste instantie in dat we meer patiënten zullen behandelen met gewrichtsdistractie waarbij, parallel hieraan, het gebruikte instrumentaria verder zal worden ontwikkeld. In dit tweede stadium zullen we gaan kijken naar de effectiviteit van gewrichtsdistractie in deze populatie patiënten. Op de lange termijn willen we gewrichtsdistractie aan kunnen bieden als nieuwe therapie voor gewrichtsslijtage in meerdere gewrichten, waarbij de mobiliteit van de hond en zijn kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren.

Wat gaan wij doen?  

De benodigde instrumenten zijn reeds beschikbaar en er is actieve samenwerking met de afdeling Reumatologie van het UMC Utrecht die al jaren deze behandeling succesvol toepassen bij patiënten met vergevorderde artrose. In september zullen via het UKG de eerste patiënten worden gerekruteerd voor deze eerste klinische studie. Voor deze pilot zullen honden in aanmerking komen met artrose in het kniegewricht en waarbij er niet voldoende of geen effect meer is met de huidige standaard behandelingen.  De volgende activiteiten worden ondernomen om het startpunt vast te leggen:

- Klinisch en orthopedisch onderzocht door een orthopedisch chirurg

- Röntgenfoto’s van het gewricht ter vaststelling van de artrose

- Objectieve loopanalyse door middel van een force plate.

Vervolgens wordt in overleg met de orthopedisch chirurg en de patiënt eigenaar overgegaan tot het plaatsen van het distractie frame, welke in plaats zal blijven gedurende 8 weken. Na het verwijderen van het frame zal de hond worden opgevolgd gedurende minimaal 1 jaar om het effect van de gewrichtsdistractie te kunnen evalueren. In deze opvolg periode zullen het klinisch onderzoek, de röntgenfoto’s, analyse van de gewrichtsvloeistof, en de loopanalyse (meerdere keren) herhaald zullen worden. Daarnaast wordt tijdens het onderzoek de tevredenheid van de eigenaar gemonitord met enquêtes. 
In het gewrichtsvloeistof zullen we parameters meten die aantonen wat het gezondheidsstatus is van het gewricht en hoe de weefsels reageren tijdens en na verloop van gewrichtsdistractie.

Wat is de (verwachte) impact van het project?

Wij hopen met dit project een directe positieve impact te creëren op het welzijn van de honden-patiënten die behandeld worden in het kader van dit onderzoek. Deze patiënten zullen namelijk geen alternatieve opties hebben voor de behandeling van hun artrose, en hopelijk zal gewrichtsdistractie voor deze honden een uitkomst kunnen bieden.

Op de lange termijn verwachten we een alternatieve therapie aan te kunnen bieden voor honden die lijden aan artrose en waarvoor andere alternatieven (zoals een knieprothese of pootamputatie) minder aantrekkelijk zijn. Vanwege het ontbreken van een voldoende effectieve alternatieven, is vergevorderde gewrichtsslijtage op dit moment helaas een reden voor euthanasie, ook in jonge dieren. Gewrichtsdistractie kan dit moment uitstellen, op een gewricht besparende manier (in tegenstelling tot bijvoorbeeld amputatie of artrodese) en in het gunstigste geval voorkomen.

Bij humane patiënten wordt gewrichtsdistractie nu vooral ingezet bij jonge mensen (< 65 jaar) die in aanmerking komen voor een knie prothese. Een knieprothese brengt een ingrijpende operatie en herstelperiode met zich mee. Daarnaast werkt een knieprothese maar 5-10 jaar waarna een tweede operatie moet worden uitgevoerd met een nog intensievere revalidatie. Uit de eerste studies blijkt dat met gewrichtsdistractie het aanbrengen van een prothese kan worden uitgesteld voor minstens 5 jaar (van der Woude 2017). 

Concluderend, gewrichtsdistractie kan, net als voor humane patiënten, ook een uitkomst zijn voor honden patiënten met artrose.

.